Yazar: Can Yükselen

10 günü eğitim olan toplamda 14 günlük programı tamamlayıp döneli bir hafta oldu; ancak yazılacak ve anlatılacak o kadar çok şey var ki, bunları yazmayı ve sizlerle paylaşmayı sabırsızlıkla bekliyorum. Bu serinin Japonya İzlenimleri-10’a kadar uzayacağını şimdiden söyleyebilirim. Ayrıca derslerde öğrendiklerimi ve fabrika ziyaretlerinde edindiğim tecrübeleri sizlere aktarmak da cabası… Ama önce Shinkansen ile yaptığım Tokyo ve Kyoto yolculuklarından bahsetmek gerekecek. Daha önce de anlattığım gibi Shinkansen sayesinde İstanbul’dan Ankara ve İzmir uzaklığındaki bu iki kente ulaşmak hiç de zor olmadı. Cumartesimi ve Cumartesi gecesini Tokyo’da Pazar günümün tamamını ise Kyoto’da geçirerek akşamında pestil halde kaldığım  AOTS yurduna dönmek beni…

Sadece 10 günlük olan bu programda zaman oldukça kısıtlı ve hafta içi tüm günleriniz saat aksam 5-6’ya kadar ders ve uygulamalarla geçtiği için gezmek için sadece aksam saatleriyle haftasonu kalıyor. Derslerle ilgili izlenimlerimi sona bıraktım, en az bu kadar detay içerecek sekilde öğrendiklerimi anlatmaya çalışacağım. Ama önce daha evvelki birinci ve ikinci yazımda aktardığım gibi turistik izlenimler ile kültürel ve düşünsel alt yapıyı kurayım,  bunlarin Toyota Üretim Sistemi ile olan iliskisini açıklığa kavuşturayım ki sonrasında derslerde anlatılanları aktarmaya yüzüm olsun. Dediğim gibi vakit dar olunca ve ben de gezmeye ve gurmelige biraz meraklı olunca biraz kesenin ağzını açıp geleneksel tatları…

Gözlemeye gözlemlemeye devam… Ama bu sefer en az benim kadar fotoğraflar da konuşacak. Dün Josui olarak adlandırılan beldeden nihayet ayrılıp Nagoya’ya gittim. Burası Tokyo ve Kyoto kadar olmasa da Japonya’nın en ünlü şehirlerinden biri. Toyota’nın başkenti. TPS’in doğduğu, büyüdüğü ve buradan dünyaya yayıldığı yer. Toyota’nın ilk fabrikası şehrin göbeğine neredeyse yürüme mesafesi kadar yakın. İnsanın metro hatlarının karmaşasından başı dönüyor. Nagoya’ya gitmek için belki onlarca hat alternatifiniz var. Burada da görsel yönetim hat safhada kullanılmış, bu metroyu ilk kez kullanan biri olarak tek tük birkaç hatayı saymazsak istediğim noktaya ulaşmak hiç de zor olmadı. Metro duraklarındaki görsellik hat safhada, o…

Bir hayalim daha o bahsettiğim köprüden karşıya suya düşmeden geçmiş oldu. Dün itibari ile Japonya’nın Nagoya kentine inerek Japonya’yı turlamaya başladım. Sizlere söz verdiğim gibi bol fotoğraf az yazı ile izlenimlerimi aktaracağım. Ama henüz tam olarak bi yerleri gezmiş sayılmam ancak Nagoya Havalimanından kaldığım yere gelene kadar görüp deneyimlediklerim bile birkaç yazı konusu olacak kadar ufuk açan ve heyecan uyandıran cinsten. Dolayısıyla bu sefer daha az fotoğraf daha çok yazı görmek zorunda kalacaksınız, ilerleyen günlerde ise sizleri tabiri caizse fotoğrafa boğacağım. Havalimanına ilk adım attığım anda karşılaştığım manzara, yürüyen merdivenlerdeki semboller ve benzeri birçok görsel öğe sizin hata yapmanızı adeta…

Geçtiğimiz hafta söylemeye belki fırsat bulamadım; ancak şu an bu yazıyı Japonya yolunda ilerleyen bir A330’un içinden yazıyorum. Aslında haber verebilirdim; ancak malum yaşanan pasaport krizinden dolayı gidişim bir türlü netleşemediğinden kesin haber gelmeden ne kendimi heveslendireyim ne de bu blog sayfasında tuttuğum bir sözü yerine getiremeyeyim istedim. Bu yazıyı aktarma noktam olan Abu-Dhabi havalimanından post ettiğimde muhtemelen Japonya’ya 11 saat yolum kalmış olacak. “E tamam Yalın Danışman, yoldasın anladık da niye gidiyosun oralara, turistik mi olay yoksa başka bi niyetin mi var?” diyenleri fazla kızdırmadan neden gittiğimi anlatayım. Bu benim geçtiğimiz yıldan beri kovaladığım bir eğitim programı. Programı AOTS…

Standart İş, makina bağımlı ya da bağımsız bir süreçte çalışan operatörlerin iş yapma prosedürünü belirler. Standart İş Toyota Evi’nde önemli rol oynayan temel bir öğedir. Standart iş, prosesin kararlılığını artırırken prosesteki iyileştirme koşullarını da gözler önüne serer. Taiichi Ohno’nun “Standardın olmadığı yerde Kaizen olmaz!” sözü standart işin proses geliştirme ve sürekli iyileşme yolunda; mükemmelliği yakalamak adına ne kadar önemli olduğunun açık bir ifadesidir. İş standartları belirlendirten sonra Kaizen çalışmaları ile standartlar devamlı revize edilerek PUKÖ döngüsü sürekli döndürülür. Standart işin 3 temel koşulu Takt Zamanı, Kesin İş Sırası ve Standart (WIP) Stok’tur. Proseslerdeki israfları görüp 3M’i yok etme faaliyetleri başlatıldıktan…

Proses adımları arasında biriken is miktarına Work in Process (WIP) adı verilir. Bir prosesi sağlıklı olarak yürütmek ve sürekli akısı sağlamak için uygun WIP’nin düzgün bir sekilde ayarlaması gerekir. Yalin Uretim’de WIP miktarı proses adımları ve proses içindeki miktarı da içerecek sekilde standartlaştırılmıştır. Yalin Dusunce WIP degerinin çok olması ile ilgilenmez. WIP bir problem değil bir semptomdur. Problemlerin olduğu bölgeyi işaret ederek Kaizen faaliyetlerinin nereye yönlendirilmesi gerektigini saptamaya yarar. Prosesler arasındaki is yükü dengesizlikleri, arızalar,setup’lar veya planlama ile ilgili zaafların yarattığı birçok problem, WIP ile kendini gösterir.

Temmuz ayı yeni çeyrek, senenin diğer yarısı; Yalın Danışman’ın ise beşinci ayı. Her ay birkaç yenilik ile karşınıza çıkmaya çalışırken ben de bu sayede biraz Kaizen yapıyorum. Bazı yerlerde Kaikaku yapmıyor da değilim; ama benim tarzım daha çok küçük iyileştirmelere dönük Kaizenler üzerine kurulu. Blog sayfasını açtıktan yaklaşık bir ay sonra arayüzünü değiştierek ciddi bir Kaikaku yapmıştım. Ancak bundan sonra daha temkinli ve emin adımlar ile ilerleyerek en sağ sütunda gördüğünüz widget’lar üzerinde küçük yenilikler yaparak yoluma devam ettim. Kullanıcı anketlerinin işe yaradığını söyleyebilirim; ancak geçtiğimiz hafta

Üniversite üçüncü sınıfta Endüstri Mühendisliğine meraklı bir Makina öğrencisi olarak İTÜ İşletme Fakültesi’nde sevgili hocam Bülent Durmuşoğlu’nun Just in Time Production Systems dersine katılmaya başlamış ve burada Yalın’a olan merakımı bir parça gidermeye çalışırken daha ilk derste duymuştum o kitabin ismini… Kendisinin “muhakkak bulunmalı” dediği kitaplardan Yalın Düşünce’nin okunması lazımdı. Dersten çıktıktan hemen sonra Beşiktaş Alkım’a inip (kendisi İstanbul’un en büyük kitapçılarından biridir) kitabı sordum, “Baskısı Yok!” cevabı ile karşılaştım. Kabalcı’ya (yine aynı şekilde hörmetli bir kitapçıdır) geçtim; oradan da aynı cevabı aldım. Boynum bükük kitaba sahip olamayacağımı anlayınca kütüphanenin arama sayfasında buldum teselliyi. İşletme Fakültesi kütüphanesinde bir adet vardı.…

Sıçramalı Kaizen olarak adlandirabilecegimiz büyük çaplı iyileştirme faaliyetleridir Kaikaku’lar sonrası yapılan iyileştirmeler önce sonra (before-after) Kaizenlerdeki gibi kucuk capli; ya da odaklanmış (Kobetsu) kaizenlerdeki gibi buyuk capli ama adım adım değildir. Kaikaku’lar bir seferde yapılan büyük bir iyileştirmedir. Birçok otomotiv fabrikasında Ağustos ayında yapılan 2-3 haftalık shut-down faaliyetlerinde birçok kaikaku yapılır. Fabrika layout’unun değiştirilmesi veya bir bölgede otomasyon sistemine geçilmesi kaikaku’ya ornek gösterilebilir.