ABC XYZ Analizi

ABC-XYZ analizi müşteri taleplerinin miktar ve karakteristiğine göre gruplandırılmasını amaçlayan ABC analizinden farklı olarak; talebin tutarlılığını da dikkate alan bir analiz yöntemidir. Ürünler ortalama taleplerine göre ABC şeklinde sıralanırken; talepteki dalgalanmalarına göre XYZ olarak gruplandırılır. 3 talep kategorisi ve 3 tutarlılık kategorisinin kombinasyonları şeklinde 9 tip ürün grubu bulunur. Buna göre;

1. AX Tipi Ürünler: Çok Yüksek Seviyede Ortalama Talep ve Çok Yüksek Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler
2. BX Tipi Ürünler: Orta Seviyede Ortalama Talep ve Çok Yüksek Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler
3. CX Tipi Ürünler: Çok Düşük Seviyede Ortalama Talep ve Çok Yüksek Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler
4. AY Tipi Ürünler: Çok Yüksek Seviyede Ortalama Talep ve Orta Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler
5. BY Tipi Ürünler: Orta Seviyede Ortalama Talep ve Orta Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler
6. CY Tipi Ürünler: Orta Seviyede Ortalama Talep ve Orta Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler
7. AZ Tipi Ürünler: Çok Yüksek Seviyede Ortalama Talep ve Çok Düşük Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler
8. BZ Tipi Ürünler: Orta Seviyede Ortalama Talep ve Çok Düşük Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler
9. CZ Tipi Ürünler: Çok Düşük Seviyede Ortalama Talep ve Çok Düşük Seviyede Tutarlılık gösteren Ürünler

Ürünlerin ortalama talep aralıkları ve tutarlılık limitleri, yapılan talep tutarlılık analizine göre değişkenlik gösterebilir. Grafikteki çalışmanın limitleri örnek olarak belirlenmiştir. Grafikte X ekseni ortalama talebi; Y ekseni ise talepteki tutarlılık seviyesini (değişkenlik katsayısı) göstermektedir. Grafik üzerindeki her bir nokta ise ilgili talep ve tutarlılık düzeyine sahip “ürün”ü temsil etmektedir. Tutarlılık seviyesinin yüksek olması talepteki dalgalanmaların düşüklüğünü (değişkenlik katsayısının küçüklüğünü) ifade etmektedir.

ABC XYZ analizi birçok konuda yorumlama imkanı sağlar. Bu analiz sayesinde;

• Ürünlerin planlama yöntemi ile ilgili fikir sahibi olunabilir
• Ürünlerin satış ve pazarlama stratejileri belirlenebilir.
• Ürün Geliştirme süreçlerinde parça komponent ortaklaştırma çalışmalarını tetikleyebilir.
• Sıralı çekme sisteminde ürün ve setup sıralaması yapılırken faydalanılabilir.

ABC XYZ analizi ABC analizine ek olarak Değer Akış Haritalama çalışmalarında mutlaka kullanılması gereken bir analizdir.